PDA

View Full Version : Từ điếu thuốc... đầu tiên



heorung
12-09-04, 09:35 AM
- Mấp máy điếu thuốc trên môi một cách điệu nghệ, Hoàng Việt A. - học sinh lớp 11 trường bán công ở quận 10, TP.HCM - nói tỉnh bơ: “Tụi tui lớn rồi, hút thuốc lá là chuyện bình thường. Có gì đâu mà hỏi”.

Chuyện khói thuốc ở lớp Hoàng Việt A.

“Điếu đầu tiên hả? - hồi lớp 8 lận, thì theo mấy ông anh bà con ra quán uống cà phê. Ai cũng hút, mình cũng hút, riết rồi ghiền ” – Hoàng Việt A. kể một lèo về chuyện đến với thuốc lá của mình như vậy. Việt A. cho biết lớp của bạn hiện có 25 nam sinh thì 12 bạn đã biết phì phèo thuốc lá, trong đó 60% thú nhận làm quen với thuốc lá từ năm cấp II. Việt A. bảo mấy thằng không đụng đến thuốc lá thì bị gọi là “mái”, là “pê”, hay “con nít”.

Có nhiều lý do để các “đồng môn” của Việt A. hút thuốc: Phạm Phi Đ. chỉ thiếu một điểm là được vào trường công, buồn đời hút thuốc; Trần Quốc D. lúc nào cũng muốn chứng tỏ mình là người lớn, là sành điệu; Hà Châu H. do “thất bại” với tình yêu đơn phương cô nàng cùng lớp... Một số bạn khác thì bị tụi Việt A. rủ rê năm lớp 10.

Cả đám thường chơi thành một nhóm. Dĩ nhiên trong trường cấm học sinh hút thuốc, nhưng những góc kẹt như nhà vệ sinh nam, nhà kho chứa bàn ghế hư... ít khi có giám thị để mắt tới. Còn ra khỏi trường thì khối gì chỗ để hút... Sợ ba mẹ phát hiện ư? “Dễ ẹt, chỉ cần nhai chewingum, đánh răng, dùng nước súc miệng là sạch mùi”.


Nguyễn Văn H. bị bạn gái làm căng quá nên quyết tâm đoạn tuyệt với thuốc, cũng không chơi với nhóm nữa. Nhưng được ít bữa thấy H. gia nhập lại, mới hay hai đứa đã nghỉ chơi, buồn quá H. hút lại. Còn chuyện hút thuốc hại sức khỏe thì hầu như không bạn nào trong nhóm không biết.

Hà Châu H. người còm nhom bảo: “Hồi đó cũng có nghe nói hút thuốc ảnh hưởng đến phổi, lớn không nổi gì đó, nhưng lỡ hút rồi biết làm sao (!)”. Bạn Nguyễn Thái Ng. phớt lờ: “Chừng nào chết hẵng hay, tui nghĩ nó ảnh hưởng chẳng bao nhiêu đâu”.


Lời tự sự từ trung tâm cai ghiện

Từ tập tành thuốc lá đến heroin rồi trở thành con nghiện là một chuỗi mắt xích mà hầu hết thanh niên cai nghiện đều đi qua.

Trịnh Quốc Dũng - (đội 7) đang học bổ túc văn hóa 12 tại Trung tâm cai nghiện Nhị Xuân, từng làm quen với thuốc lá từ năm học lớp 6 - tâm sự: “Ban đầu đi chơi bạn bè nói khích thế là hút, bị sặc khói đến chảy nước mắt, nhưng rồi một hai lần sau quen dần, những khi buồn đời hút một lúc cả gói luôn. Có lần lên trả bài bị thầy giáo phát hiện có mùi thuốc lá phải làm kiểm điểm. Tôi hứa với nhà trường không tái phạm nữa và năn nỉ đừng mời gia đình lên. Nhưng tôi vẫn không thể nào bỏ được thuốc lá. Cho đến một ngày đầu năm lớp 10 tụi bạn lại mời tôi thứ mới, đó là ma túy. Bảy tháng sau đó gia đình mới phát hiện được là lúc tôi đã nghiện cả hai thứ. Giá mà hồi đó mình đủ bản lĩnh nói “không” ngay từ điếu đầu tiên, có thể giờ đâu đến nỗi”.

“Là con một trong một gia đình giàu có, mới học cấp II nhưng sáng nào cũng được 35.000 đồng trở lên (cách đây bốn năm). Gói thuốc ngày đó chỉ 5.000 đồng. Điều kiện vật chất khá đầy đủ, mình muốn tỏ ra là người lớn và chỉ chơi với mấy anh chị học lớp 10, 11 cũng có điều kiện như mình. Tất cả họ đều hút thuốc, kể cả vài cô bạn gái của họ cũng hút. Đến giữa năm lớp 8 thì mình “dính” nàng tiên nâu, bị nhà trường đuổi học. Giờ nghĩ lại mới thấy mình chẳng phải người lớn mà là trẻ con hết sức” - học viên Thái Việt Toàn hối hận.

Nói “không” ngay với điếu đầu tiên

Trường học nào cũng có qui định cấm học sinh hút thuốc lá. Mức độ kỷ luật nặng nhẹ khác nhau: có trường trừ 8/20 điểm hạnh kiểm - tương đương hạnh kiểm loại trung bình, có trường bắt làm kiểm điểm và thông báo phụ huynh biết... Nhưng càng cấm thì lại càng muốn biết - đó là tâm lý của tuổi mới lớn. Thực tế chuyện HS hút thuốc vẫn cứ bí mật diễn ra bên trong lẫn ngoài nhà trường.

“Tuổi trẻ năng động” là câu lạc bộ (CLB) mới tinh của Trường THPT Trần Khai Nguyên (quận 10) vừa chính thức ra mắt. Với hơn 30 thành viên “vệ tinh” ban đầu, CLB đang bắt đầu vào cuộc tuyên chiến với thuốc lá. Bạn Dương Ngọc Châu (lớp 11A10) - thành viên chủ nhiệm CLB - cho biết: “Hằng tháng CLB tổ chức nói chuyện chuyên đề, viết báo tường, làm bản tin, xem phim tư liệu, thi viết bài và minh họa xoay quanh chủ đề về thuốc lá...”.

Thành lập CLB “Tuổi trẻ năng động” cũng là một trong những nội dung của dự án “Ngăn ngừa hành vi hút thuốc lá ở trẻ vị thành niên” mà Thành đoàn TP.HCM vừa triển khai thực hiện thí điểm tại 10 trường THPT, THCS và trung tâm giáo dục thường xuyên. Bên cạnh đó dự án còn thường xuyên tổ chức các buổi huấn luyện kỹ năng, trang bị kiến thức cho các BCH đoàn trường, CLB nhằm tạo ra một đội ngũ tuyên truyền viên nòng cốt trong việc xây dựng trường lớp không có khói thuốc…

Dự án cũng tiến hành phỏng vấn sâu trong 10.000 HS của 10 trường để có được những con số thực tế. Từ nguồn này, các trường sẽ điều chỉnh được các biện pháp thực hiện.

“Phương châm của dự án là làm sao để HS nói “không” ngay với điếu thuốc đầu tiên. Từ việc trang bị kiến thức, HS sẽ nhận thức được hành vi của mình”, anh Hà Tài Sáu - điều hành dự án - cho biết. Như vết dầu loang, từ hoạt động thử nghiệm của dự án, mô hình CLB ngăn ngừa hút thuốc lá trong học sinh sẽ nhân rộng đến các trường khác, bởi chính bạn với bạn thì sự tuyên truyền mới dễ thấm.