thanhrona
05-04-11, 02:40 AM
Ma túy là tên gọi chung những chất tự nhiên,tổng hợp hoặc bán tổng hợp có tính gây nghiện,tác dụng lên hệ thần kinh trung ương,gây cảm xúc khoái lạc,lạm dụng đến 1 mức naòi đó,sẽ bị lệ thuộc và có nhu cầu thèm muốn tiếp tịc sử dụng<qua các đường:Hút ,chích,nhai,nuốt,tiêm...>theo tổ chức y tế thế giới<WHO>,nghiu\ện MT là ngộ độc kinh niên,hay từng thời kì,hay sử dụng bừa bãi và lặp đi lặp lại nhiu lần các chất gây nghiện,làm nguy hại cho sk bản thân và cộng đồng
2. Đặc tính của MT
-Gây sự lệ thuộc về thể chất hoặc về mặt tâm lí:
Nếu đã quen dùng MT mà ngừng lại ko sử dụng tiếp sẽ bị rối loạn,thường gọi là"hội chứng cai thuốc" gây vật vã dữ dội,có cảm giác ròi bò trong xương làm ng nghiện bị hành hạ đau đớn,khổ sở ko chịu đc và tìm mọi cách để tiếp tục sử dụng,thậm chí kể cả gây tội ác đẻ có dc MT
+ có khuynh hướng phải tăng liều
Lúc đầu chỉ cần dùng MT liều thấp là đã thấy đủ,nhưng dần dần liều cứ phải tăng lên dần mới đủ độ "phê".ko chỉ tăng liều mà còn phải thay đổi chất gây nghiện<lúc đầu chỉ dùng cần sa sau chuyển sang thuốc phiện....>thay đổi phương cách sử dụng< từ hút sang tiêm chích>để đạt dc khoái cảm.
3.Phân loại ma túy
thường theo thành 4 nhóm:
=MT thực
-thuốc phiện<opium> còn gọi là nha phiến,a phiện hay á phiện<đôi khi còn gọi là hàng đen> là nhựa khô dc chích ra từ quả xanh của cây anh túc.cây này dc du nhập vào VN cuối thế kỉ 18.Nhựa quả cây này chứa tới 25alcaloid,trong đó nổi bật nhất về gây nghiện là Morphin<chiếm tới 10% trong nhựa của quả thuốc phiện>.Từ Morphin bán tổng hợp ra chất Heroin<bạch phiến-hàng trắng>
-Các chất tổng hợp tương tự thay thế Morphin: dolargan, Derrerol,Methadon
-cocain:Hoạt chất chích từ lá cây coca,một loại cây mọc ở Nam mỹ
+ Những chất gây ảo giác
Đây là chất khi sử dụng sẽ bị loạn về mặt nhận thức,nhận định sai lạc về ko gian,thời gian.người nghiện khi dùng cảm thấy chập chờn ,lúc ẩn lúc hiện.Đó là :
+ Cần sa<bồ đà>: Lá và cây của 1 loại cây gai dầu:Canabis Sativa
hút cần sa như hút thuốc lá để tìm ảo giác và kích thích.Đây là loại cây mọc hoang ở trung á.Cây này dc trồng nhiu ở VN từ khi quân Mỹ đổ quân vào miền nam VN,dân ta trồng để bán cho lính mỹ và cũng sử dụng theo
- Mescalin: Là hợp chất thiên nhiên,triết suất từ 1 loại cây sương rồng ở nam mỹ
- LSD 25<Lysergic acid diethylamid> Chỉ dùng liều rất thấp đã làm lên sai lệch tinh thần nên dễ gây tử vong do tai nạn<lao động,giao thông>
+Những chất kích thích hệ thần kinh trun g ương:gppmf có các chất:Amphetamin, Methy-phenidat.Metamfetamin...Các chất này từng dc gọi là "thần tình yêu",có tác dụng kích thich,gây khoan khoái,chống lại cảm giác cô đơn mệt mỏi,tạo năng lượng siêu nhiên,nhảy nhót thâu đêm suốt sáng.Các loại bột trên dc pha trộn với nhiu chất khác rui làm thành viên ,nhiu mầu săc,mùi vị hấp dẫn ng dùng <hồng phiến,thuốc lắc>.Loại này gây lệ thuộc thuốc
+Những chất ức chế thần kinh trung ương:Gồm có thuốc ngủ loại:Barbiturric như : Secobarbital,Immenoctal...,loại thuốc an thần nhóm Benzodiazepin< như Diazepam,Nitrazepam,Temazepam...>
Có tác giả còn xếp riệu etylic vào loại ma túy vì nó cũng gây nghiuện
2CÁC THUỐC DÙNG TRONG CHỮA NGHIỆN MT
A. Methadone<biệt dược Adamonheptadon, Metadon, Methadose..>Dạng viên nén 5mg,ống tiêm 5mg hoặc 10mg tác dụng giảm đau mạnh khoảng 5 làn so với morphin.Đc sử dụng là thuốc cai nghiện và duy trì trong trường hợp nghiện Heroin<khá phổ biến>.Heroin thường gay hội chứng cai thuppcs nặng nề,vật vã,hội chứng này sớm xuất hiện vì tác dụng của Heroin ngắn và thường dùng đường tiêm chích nên dễ lây lan HIV/AIDS hoặc bệnh viêm gan do siêu vi.Methadone cũng là 1 loại MTcos tác dụng kéo dài và khi ngưng thuốc Methadone ng bệnh ko bị hội chưnghs cai thuốc hành hạ nên dễ chấp nhận cai nghiện và hi vọng ko bị tái nghiện.Thường dùng liều uống 5-10mg mỗi lần,dùng 2-3 ngày.sau 1 thời gian thay thế H,thày thuốc sẽ cho ngừng Methadone với hội chưqngs cai thuốc dịu nhẹ,ng nghiện dễ chấp nhận.có thày thuốc đề xuất phương pháp dùng lúc đầu kết hợp Methadone với H rồi tuến tới ngừng cả Methadone
B .Buprenorphin<biệt dược Bup-renex,finibron,temgesic...>viên đặt dưới lưỡi 0,2mg,ống tiêm 1ml/0,3mg. tác dunmgj giảm đau.Đây là loại thuốc chủ vận từng phần,với 96% gắn với Protein huyết tương nên cho tác dụng keo dài.Buprenorphin dc ghi nhận ko gây tác dụng phụ , ức chế hô hấp và rất ít gây nghiện so với methadone.Buprenorphin dc sử dụng làm thuốc cai nghiện ma túy ở 1 số nc châu âu,đặc biệt là pháp.dùng liều 6-8mg ngậm dưới lưỡi tương đương với liều 60mg Methadone
C. Naltrexone<biệt dược :Antaxon, Nalorex50,Troxan...> viên nén 50mg có tác dụng đối kháng với các loại thuốc gimar đau loại opi và dùng làm thuốc giải độc khi ngộ độc ma túy liều cao.dùng bằng đường uống,thuốc hấp thụ tốt và cho tác dụng kéo dài.dùng đẻ củng cố đợt cai nghiện<Morphin và các chất tổng hợp thay thế heroin>.Ngày đầu uống nửa viên,các ngày sau mỗi ngày 1 viên.Với liều lượng 100mg,thời guan bán thải khoảng 14h,Naltrexone khóa tất cả tác dụng của việc tiêm hoặc hít heroin đến 48h.chống chỉ định:Mẫn cảm với thuốc,ng già suy gan,thận,phụ nữ có thai.Các nhà khoa học đánh giá cao việc dùng Naltrexone trong việc phpng tỏa các hiệu ứng tiêu cực của heroin và sai đợt dùng Naltrexone,phần lớn ng bệnh đêỳ dị ứng với heroin.
Vừa qua bộ y tế VN đã đồng ý cho phép sử dụng thuôcvs Naltrexone 50 do xí nghiệp dược phẩm trung ương đà nẵng sản xuất để dùng cho những ng cai nghiện ma túy để cắt cơn giải độc, đặc biệt nhưnmgx ng đã cai nghiện hiệu quả nhưng đang trong giai đoạn bị nhiu stress,dễ bị tái nghiện,những ng nghiênbj đã dc điều trị bằng phương pháp thay thế Methadone cũng có thể dc diều trị chống tái nghiện bằng các loại thuốc này,việc dùng thuốc phải duy trì lâu dài,ít nhất 12 tháng
- có thể dùng các loại thuốc an thần kinh Aminazin 100-200mg/ngay+diazepam10-60mg/ngay+gardenal100mg/ngay<buôi tối>
2. Đặc tính của MT
-Gây sự lệ thuộc về thể chất hoặc về mặt tâm lí:
Nếu đã quen dùng MT mà ngừng lại ko sử dụng tiếp sẽ bị rối loạn,thường gọi là"hội chứng cai thuốc" gây vật vã dữ dội,có cảm giác ròi bò trong xương làm ng nghiện bị hành hạ đau đớn,khổ sở ko chịu đc và tìm mọi cách để tiếp tục sử dụng,thậm chí kể cả gây tội ác đẻ có dc MT
+ có khuynh hướng phải tăng liều
Lúc đầu chỉ cần dùng MT liều thấp là đã thấy đủ,nhưng dần dần liều cứ phải tăng lên dần mới đủ độ "phê".ko chỉ tăng liều mà còn phải thay đổi chất gây nghiện<lúc đầu chỉ dùng cần sa sau chuyển sang thuốc phiện....>thay đổi phương cách sử dụng< từ hút sang tiêm chích>để đạt dc khoái cảm.
3.Phân loại ma túy
thường theo thành 4 nhóm:
=MT thực
-thuốc phiện<opium> còn gọi là nha phiến,a phiện hay á phiện<đôi khi còn gọi là hàng đen> là nhựa khô dc chích ra từ quả xanh của cây anh túc.cây này dc du nhập vào VN cuối thế kỉ 18.Nhựa quả cây này chứa tới 25alcaloid,trong đó nổi bật nhất về gây nghiện là Morphin<chiếm tới 10% trong nhựa của quả thuốc phiện>.Từ Morphin bán tổng hợp ra chất Heroin<bạch phiến-hàng trắng>
-Các chất tổng hợp tương tự thay thế Morphin: dolargan, Derrerol,Methadon
-cocain:Hoạt chất chích từ lá cây coca,một loại cây mọc ở Nam mỹ
+ Những chất gây ảo giác
Đây là chất khi sử dụng sẽ bị loạn về mặt nhận thức,nhận định sai lạc về ko gian,thời gian.người nghiện khi dùng cảm thấy chập chờn ,lúc ẩn lúc hiện.Đó là :
+ Cần sa<bồ đà>: Lá và cây của 1 loại cây gai dầu:Canabis Sativa
hút cần sa như hút thuốc lá để tìm ảo giác và kích thích.Đây là loại cây mọc hoang ở trung á.Cây này dc trồng nhiu ở VN từ khi quân Mỹ đổ quân vào miền nam VN,dân ta trồng để bán cho lính mỹ và cũng sử dụng theo
- Mescalin: Là hợp chất thiên nhiên,triết suất từ 1 loại cây sương rồng ở nam mỹ
- LSD 25<Lysergic acid diethylamid> Chỉ dùng liều rất thấp đã làm lên sai lệch tinh thần nên dễ gây tử vong do tai nạn<lao động,giao thông>
+Những chất kích thích hệ thần kinh trun g ương:gppmf có các chất:Amphetamin, Methy-phenidat.Metamfetamin...Các chất này từng dc gọi là "thần tình yêu",có tác dụng kích thich,gây khoan khoái,chống lại cảm giác cô đơn mệt mỏi,tạo năng lượng siêu nhiên,nhảy nhót thâu đêm suốt sáng.Các loại bột trên dc pha trộn với nhiu chất khác rui làm thành viên ,nhiu mầu săc,mùi vị hấp dẫn ng dùng <hồng phiến,thuốc lắc>.Loại này gây lệ thuộc thuốc
+Những chất ức chế thần kinh trung ương:Gồm có thuốc ngủ loại:Barbiturric như : Secobarbital,Immenoctal...,loại thuốc an thần nhóm Benzodiazepin< như Diazepam,Nitrazepam,Temazepam...>
Có tác giả còn xếp riệu etylic vào loại ma túy vì nó cũng gây nghiuện
2CÁC THUỐC DÙNG TRONG CHỮA NGHIỆN MT
A. Methadone<biệt dược Adamonheptadon, Metadon, Methadose..>Dạng viên nén 5mg,ống tiêm 5mg hoặc 10mg tác dụng giảm đau mạnh khoảng 5 làn so với morphin.Đc sử dụng là thuốc cai nghiện và duy trì trong trường hợp nghiện Heroin<khá phổ biến>.Heroin thường gay hội chứng cai thuppcs nặng nề,vật vã,hội chứng này sớm xuất hiện vì tác dụng của Heroin ngắn và thường dùng đường tiêm chích nên dễ lây lan HIV/AIDS hoặc bệnh viêm gan do siêu vi.Methadone cũng là 1 loại MTcos tác dụng kéo dài và khi ngưng thuốc Methadone ng bệnh ko bị hội chưnghs cai thuốc hành hạ nên dễ chấp nhận cai nghiện và hi vọng ko bị tái nghiện.Thường dùng liều uống 5-10mg mỗi lần,dùng 2-3 ngày.sau 1 thời gian thay thế H,thày thuốc sẽ cho ngừng Methadone với hội chưqngs cai thuốc dịu nhẹ,ng nghiện dễ chấp nhận.có thày thuốc đề xuất phương pháp dùng lúc đầu kết hợp Methadone với H rồi tuến tới ngừng cả Methadone
B .Buprenorphin<biệt dược Bup-renex,finibron,temgesic...>viên đặt dưới lưỡi 0,2mg,ống tiêm 1ml/0,3mg. tác dunmgj giảm đau.Đây là loại thuốc chủ vận từng phần,với 96% gắn với Protein huyết tương nên cho tác dụng keo dài.Buprenorphin dc ghi nhận ko gây tác dụng phụ , ức chế hô hấp và rất ít gây nghiện so với methadone.Buprenorphin dc sử dụng làm thuốc cai nghiện ma túy ở 1 số nc châu âu,đặc biệt là pháp.dùng liều 6-8mg ngậm dưới lưỡi tương đương với liều 60mg Methadone
C. Naltrexone<biệt dược :Antaxon, Nalorex50,Troxan...> viên nén 50mg có tác dụng đối kháng với các loại thuốc gimar đau loại opi và dùng làm thuốc giải độc khi ngộ độc ma túy liều cao.dùng bằng đường uống,thuốc hấp thụ tốt và cho tác dụng kéo dài.dùng đẻ củng cố đợt cai nghiện<Morphin và các chất tổng hợp thay thế heroin>.Ngày đầu uống nửa viên,các ngày sau mỗi ngày 1 viên.Với liều lượng 100mg,thời guan bán thải khoảng 14h,Naltrexone khóa tất cả tác dụng của việc tiêm hoặc hít heroin đến 48h.chống chỉ định:Mẫn cảm với thuốc,ng già suy gan,thận,phụ nữ có thai.Các nhà khoa học đánh giá cao việc dùng Naltrexone trong việc phpng tỏa các hiệu ứng tiêu cực của heroin và sai đợt dùng Naltrexone,phần lớn ng bệnh đêỳ dị ứng với heroin.
Vừa qua bộ y tế VN đã đồng ý cho phép sử dụng thuôcvs Naltrexone 50 do xí nghiệp dược phẩm trung ương đà nẵng sản xuất để dùng cho những ng cai nghiện ma túy để cắt cơn giải độc, đặc biệt nhưnmgx ng đã cai nghiện hiệu quả nhưng đang trong giai đoạn bị nhiu stress,dễ bị tái nghiện,những ng nghiênbj đã dc điều trị bằng phương pháp thay thế Methadone cũng có thể dc diều trị chống tái nghiện bằng các loại thuốc này,việc dùng thuốc phải duy trì lâu dài,ít nhất 12 tháng
- có thể dùng các loại thuốc an thần kinh Aminazin 100-200mg/ngay+diazepam10-60mg/ngay+gardenal100mg/ngay<buôi tối>