Na Ư lột xác
TT - Khi cơn mê tan biến, tội ác bị trừng phạt thì Na Ư như con thú kiệt sức, trọng thương. Nhà nước, cán bộ, biên phòng và Phà ở trên cao đã gợi dậy cái tâm hướng thiện và người Na Ư đã đứng lên...
Cái đầu không còn lo, cái bụng không còn thù
Chiều đổ xuống sau triền núi tây, chúng tôi vào nhà Và A Tho, một tội phạm buôn ma túy đang thụ án treo.
Nhà Tho nghèo nhưng ngăn nắp, ấm cúng. Sùng Thị Lia, vợ Tho, nói: chồng bị bắt, cán bộ xã, trưởng bản động viên nhiều lắm. Dân bản ai có bát ngô, nậm rượu, ổ trứng gà cũng đem cho. Vậy là Lia chờ chồng về cùng ở lại với bản... Chủ tịch xã Sình Chí Só bảo: “Có tội thì pháp luật xử nhưng chúng nó vẫn là con cháu Na Ư, anh em mình”.
Mỗi bản có một tổ cán bộ của Cục Phòng chống ma túy (Bộ Công an), Bộ Tư lệnh biên phòng (Bộ Quốc phòng) cùng lực lượng vũ trang tỉnh, huyện và các ngành văn hóa, lao động xã hội, nông nghiệp về căng lều sống với Na Ư. Ban chỉ đạo đặt tại trụ sở xã. Cán bộ hướng dẫn tám dòng họ lớn ở Na Ư bầu ra các ông trưởng.
Trưởng họ Và Dúa Dình đêm đêm hô hào con cháu đến nhà nói: “Buôn ma túy là có tội với dân với nước, với con cháu Na Ư. Buôn ma túy thì mình cũng nghiện, cũng mất tiền. Mình sẽ bị bắn chết, bị đi tù, bỏ vợ bỏ con...”.
Cán bộ lập ở mỗi bản, mỗi dòng họ một hòm thư tố giác tội phạm. Những kẻ buôn bán, nghiện hút lẩn quất trong rừng hay bên Pa Hốc mỗi đêm mò về không được ai chứa. Tối ở bản có chiếu phim, ban ngày có thầy giáo, cô giáo đến dạy chữ. Cha mẹ, anh em, công an, biên phòng không xua đuổi bắt bớ mà ân cần khuyên bảo ra đầu thú để sau này về với vợ con, bản làng.
Thế là Và A Tho, sau bốn năm trốn nã bên Lào, quyết định viết đơn đầu thú. Và A Sùng, Và Giống Nhìa nghiện nặng không thể thoát khỏi nanh vuốt phù dung, xưa thường lang thang trong rừng, nay được vợ con hú gọi, lên xã khai báo rồi về nhà làm ăn.
Lúc nào lên cơn lại sang cụ Dình có kim tiêm (của Cơ quan Kiểm soát ma túy và tội phạm của Liên Hiệp Quốc cấp cho dự án phòng chống lạm dụng ma túy trong đồng bào dân tộc thiểu số tại VN) chích thuốc. Vừa chích vừa nghe cụ khuyên bảo. Chích xong bỏ kim vào thùng tránh lây HIV.
Cửa UBND xã đã mở lại, có cán bộ giải thích cho bà con cách trồng ngô, lúa mới. Trường học tường vôi, ngói đỏ dựng lên giữa xã. Trẻ em tan lớp lại đến cán bộ xã, già làng, trưởng bản học bổ túc. Thỉnh thoảng chủ tịch Só phóng xe đến các bản hô vang đầu núi báo có đoàn chiếu phim về phục vụ Na Ư. Vết thương trong bụng lành dần.
Người ta thấy mình đi lại, ăn ngủ, vui chơi giữa bản làng được đàng hoàng. Cái đầu không lo mưu kế. Cái bụng không lo thù ghét. Con chim, con sóc trong rừng lại về với đầu suối Na Ư.
Cuộc chiến vẫn tiếp tục
Đồn trưởng biên phòng Đán nói: 24km đường rừng đi bộ cả tuần không hết mà anh em chỉ có vài người nhưng không thể bỏ qua một dấu hiệu khả nghi.
Sau khi cắt được các vòi bạch tuộc hút hàng từ Na Ư, lập được thế trận chống ma túy trong lòng dân thì lực lượng biên phòng lại bước vào cuộc chiến máu lửa trên những tuyến đường ma túy.
Bất cứ giờ nào các chiến sĩ biên phòng cũng có thể lên đường. Nhận lệnh từ 12g đêm mùa đông, đội trưởng Nguyễn Văn Chính cùng sáu anh em đồn Tây Trang mang theo mì tôm, lương khô, chó nghiệp vụ và súng đạn cắt đường vào suối Huổi Moi cách bốn tiếng đi bộ. Họ chia nhóm chui vào lán coi nương của dân nằm phục.
Gió buốt, sương muối, họ không được ngủ, không hút thuốc, không nói chuyện, chỉ ăn lương khô, uống nước lã. Ròng rã bảy ngày trời thì nguồn tin báo lại là chúng không đi đường đó nữa...
Những câu chuyện như thế diễn ra hằng ngày. Còn như đại úy Nguyễn Danh Thuận, đuổi hai đối tượng bị chúng lia AK chống trả. Tránh đạn, anh bị tên khác vụt tóe máu đầu, bất tỉnh trong rừng.
Thế nhưng cũng chính anh Thuận, trong vụ bắt Cù Thị Sinh, đối tượng ấn vào tay anh 30 triệu đồng (một khoản tiền mà chưa bao giờ anh có được 1/10 đưa cho vợ) anh vẫn bắt đối tượng cùng 108 gam heroin. Lực lượng công an cũng truy quét quyết liệt đến cùng. Trung úy Phạm Văn Cường hi sinh nhưng hàng trăm cán bộ chiến sĩ khác vẫn thay nhau dựng lều ăn ngủ trên những tuyến đường ma túy.
Xe chúng tôi vào Na Ư lần này thỉnh thoảng phải dừng lại vì những đống vật liệu xây dựng choán cả lòng đường. Chạy dọc triền núi là con mương bêtông đang có hàng chục toán thợ lắp đặt, vươn lên cả đỉnh đồi cao vút.
Sâu trong bản ngổn ngang những cây cột điện bêtông sắp dựng. Bản Na Ư vang tiếng trẻ cười đùa bên vòi nước mát tuôn xối xả từ bể bêtông mới xây.
Chủ tịch Sùng Chí Só xin phép thầy giáo rời lớp học bổ túc ra tiếp khách. Anh nói mấy năm nay Na Ư có nhiều dự án lắm: dự án 135 xóa đói giảm nghèo, dự án 500 bản nghèo, dự án định canh định cư.
Hai lớp học kiên cố ở bản Kon Cang, ba lớp ở bản Hua Thanh đã hoàn thành. Nước sạch về với tất cả các cụm dân cư. 6km kênh bêtông chuẩn bị đem nước về 200ha ruộng, nương. Đường dây điện 220V sẽ hoàn tất vào cuối mùa hạ tới.
Lịch làm việc của UBND xã chiều nay có đoàn cán bộ khuyến nông của huyện về xã rồi ra ruộng trực tiếp cùng dân làm vụ ngô giống mới. Mai thì cán bộ thú y về nhà Sình A Lử dạy cách nuôi 50 con bò sao cho khéo đẻ.
Chủ tịch Só nói: những ngày vừa từ bỏ ma túy, cả xã có gần 100% hộ đói nghèo. Xã, bản, trưởng họ và cán bộ cấp trên về họp dân. Đây là lúa giống IR 64, đây là ngô lai. Nhà nước hỗ trợ những hộ khó khăn đem trồng trên nương dưới ruộng của Na Ư. Đây là phân đạm, kali..., cán bộ sẽ đi cùng dạy cách bón. Ai muốn chăn nuôi thì gặp cán bộ khuyến nông đang có mặt.
Nghe xong, Vừ A Tho, một người buôn ma túy mới đầu thú được hưởng án treo, lập tức bàn với vợ bán nhà lấy vốn mua 20 con dê, 50kg thóc giống và một đôi bò. “Dê chưa lớn, bò chưa đẻ, lúa chưa chín, đói lắm nhưng cán bộ bảo kiên trì, bố mẹ anh em cho vay cái ăn. Quyết không bán giống, thế là năm ấy mua được xe máy, chăn màn mới. Nay cả đàn dê đã ngót trăm con...” - vợ Tho kể.
Thiếu thốn lui bước. Đến nay xã chỉ còn trên 50% hộ đói nghèo. Nhiều nhà như Lử, Nhìa, Sùng, Tho... đã có vốn liếng vài chục triệu đồng. Tuy khó khăn, vất vả còn nhiều nhưng từ nay người Na Ư ra ngoài không còn bị xa lánh và ruồng bỏ nữa.
Khi rời khỏi Na Ư chúng tôi mới gặp Vừ A Tho, một tay súng khét tiếng trong giới buôn ma túy trước kia, nay là một điển hình làm kinh tế giỏi của xã. Tho nói vừa đi Điện Biên mua cái lưỡi cày và ít thuốc trừ sâu. “Đáng lẽ phải mời các anh vào nhà uống rượu; nhưng thôi, chiều nay bản mình có đại biểu nhân dân (hội đồng nhân dân) đến tiếp xúc”.
Anh móc túi lấy ra tờ giấy nhăn nhúm, nguệch ngoạc mấy con chữ, rồi nói: ý kiến của mình nói với đại biểu phải ghi trong này. Tho cười, cặp mắt xếch và nước da xạm của thời lầm lạc chợt sáng lên đôn hậu tình người.
QUANG THIỆN
|