Nhìn chiếc còng số 8 bập vào tay của đứa con trai, người mẹ khóc oà rồi rũ người xuống. Bà như không còn sức để ngẩng lên, chứng kiến cảnh đứa con mang nặng đẻ đau của mình cúi đầu bước vào phòng tạm giữ. Ðâu rồi hình ảnh một đứa con ngoan ngoãn với biết bao sự kỳ vọng của cha mẹ, bây giờ tất cả đều sụp đổ vì ma túy.

Ð.X.Ð sinh năm 1979, tại Thanh Hóa, bị Công an huyện Thanh Trì - Hà Nội bắt quả tang khi đang trộm cắp phụ tùng xe máy. Mới 25 tuổi nhưng Ð. đã nghiện ma túy nặng, có 1 tiền sự về tội trộm cắp xe đạp ở Thanh Hóa, nhiều lần đặt xe của người quen, bạn bè... tất cả chỉ với mục đích có tiền để thỏa mãn cơn nghiện. Nhìn thân hình tiều tụy với nước da xanh tái, hai cánh tay tím đen vì vỡ ven và dày đặc vết kim chích của Ð., tôi không khỏi rùng mình kinh hãi trước sự tàn phá ghê gớm của ma túy. Giờ Ð. ngồi đó, gương mặt hốc hác vô cảm, đôi mắt lờ đờ mệt mỏi, thỉnh thoảng Ð. quay đầu nhìn ra phía cửa, nơi vẳng đến tiếng khóc của người mẹ đang trong nỗi đau đớn tột cùng.

... Ð. sinh ra trong một gia đình rất nề nếp, bố làm việc tại Sở văn hóa, mẹ công tác tại bệnh viện tỉnh. Là con trai một nhưng Ð. rất ngoan và chí thú học hành. Khi biết Ð. thi đỗ vào Trường trung cấp Thương mại - du lịch Hà Nội, bố mẹ Ð. đã mừng rơi nước mắt. Vậy mà chỉ mấy tháng sau khi nhập học, trong một lần uống rượu say cùng bạn bè, Ð. đã thử hít hêrôin và rồi nghiện ngập thứ bột trắng chết người. Khi gia đình phát hiện, khuyên răn 1 năm sau, Ð. đã từ bỏ được ma túy. Mừng rỡ, bố mẹ lại khăn gói đưa Ð. ra Hà Nội, xin việc làm với hy vọng Ð. đã biết tỉnh ngộ, biết suy nghĩ để làm lại cuộc đời... Giờ nhìn con thân tàn ma dại ngồi trong phòng tạm giữ, người mẹ chỉ còn biết khóc, mọi điều có thể bà cùng gia đình đều đã làm hết sức, không từ nan. Níu tay tôi, bà nghẹn ngào: "Tôi khổ quá cô ạ. Cả nhà kiệt quệ cũng vì nó, biết nó bị bắt thế này, khéo bố nó chết mất. Từ ngày biết con nghiện lại, ông ấy đã ốm liệt giường rồi".

Một thực tế đau lòng là trong số những con nghiện - tội phạm, có không ít những người có trình độ. Nguyễn Văn Hùng - nghiện ma túy, sinh năm 1980 tại Yên Phong - ý Yên - Nam Ðịnh, đã tốt nghiệp Trung cấp kỹ thuật Nam Ðịnh, bị bắt quả tang khi đang bán lẻ ma túy. Hoàng Việt Phương, sinh năm 1982 ở Bến Thóc - Nam Ðịnh, sinh viên năm thứ 2, bị bắt với 2,5g hêrôin trong người...

Ðại tá Bùi Xuân Biên - Chánh văn phòng - Văn phòng thường trực phòng chống ma túy của ủy ban quốc gia phòng chống AIDS và phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm cho biết: Trung bình mỗi năm bắt 10.000 vụ và 20.000 đối tượng phạm tội về ma túy. Tuy nhiên tình hình buôn bán, tàng trữ, phạm tội về ma túy ở Việt Nam vẫn đang diễn biến rất phức tạp. Xuất hiện nhiều loại ma túy mới (chủ yếu là các loại ma túy tổng hợp) đe dọa trực tiếp đến tính mạng con người. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2004, đã bắt giữ 100,3kg hêrôin, 23.000 viên ma túy tổng hợp, 672kg cần sa... So với cùng kỳ năm 2003, số lượng hêrôin bắt được có giảm hơn nhưng số vụ và số lượng hêrôin bắt trong mỗi vụ lại có chiều hướng tăng lên. Theo một thống kê khác, hiện có 160.700 người nghiện tại Việt Nam (tập trung chủ yếu ở độ tuổi thanh niên do tâm lý tò mò, thiếu kinh nghiệm sống dễ bị rủ rê, dụ dỗ) và 70-80% số vụ phạm pháp có liên quan đến ma túy và người nghiện ma túy. Theo đại tá Bùi Xuân Biên, giải pháp để làm giảm số lượng người nghiện ma túy, tiến dần đến một xã hội không còn ma túy, trước hết phải lấy phòng ngừa làm chính, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, hiểu rõ tác hại và tự giác tránh xa ma túy. Bên cạnh đó, cần chú trọng đến việc hỗ trợ, tạo công ăn việc làm cho những người sau cai, giúp họ hòa nhập cộng đồng. Ngoài những giải pháp ấy, một yếu tố hết sức quan trọng khác đó chính là bản lĩnh của mỗi con người khi thẳng thắn nói không với ma túy.
Lê Thanh Thúy