Các điểm tham vấn xét nghiệm HIV/AIDS chưa hút khách
Lấy mẫu máu xét nghiệm HIV ở Trung tâm tham vấn & hỗ trợ cộng đồng quận 8
TP HCM có 6 nơi tham vấn, xét nghiệm HIV/AIDS miễn phí rải rác ở các quận, huyện. Do thiếu kinh phí đầu tư và tuyên truyền chưa hiệu quả, số người đến đây rất khiêm tốn. Bệnh nhân dương tính đến điều trị sau xét nghiệm còn nản lòng, thất vọng vì dịch vụ.
Giám sát viên Phòng tư vấn sức khỏe cộng đồng quận 10, anh Lê Minh Trị, cho biết, sau 4 tháng hoạt động, cơ sở này tham vấn trung bình 100 lượt người/tháng, phát hiện 30-40 ca nhiễm, song tổng số điều trị ngoại trú mới dừng ở con số 60 người. Tháng 8 vừa qua, phòng tư vấn tiếp nhận thêm 13 trường hợp, chuyển đến Bệnh viện Nhiệt đới 3 ca nhiễm trùng toàn thân, giai đoạn cuối của bệnh. Anh Trị cho rằng số lượng người đến tham vấn như vậy là còn quá ít ỏi so với lượng người có nguy cơ lây nhiễm cao, cần tham vấn và xét nghiệm HIV toàn thành phố. Theo số liệu thống kê 6 tháng đầu năm 2004, tỷ lệ nhiễm HIV trên các nhóm đối tượng nguy cơ lớn ở TP HCM còn khá cao, hơn 54% ở người nghiện chích ma túy, gần 16% ở gái mại dâm.
Theo anh Trị, nguyên nhân phòng tham vấn vắng khách một phần hiện tuyên truyền cơ sở vẫn chỉ dừng ở phát tờ rơi đến từng hộ dân trong khu vực, chưa có sự phối hợp chặt chẽ với Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ trong cụm dân cư. Người đến tư vấn thiếu lòng tin vào hoạt động này còn do việc đầu tư chưa đúng mức. Ở Phòng tư vấn sức khỏe cộng đồng quận 10, thuốc phát điều trị ngoại trú cho các bệnh nhân HIV bị nhiễm trùng cơ hội còn hạn chế ở số lượng và số bệnh đặc trị, trong khi thủ tục xét cấp phải đi qua 14 tờ khai, chưa kể trường hợp bệnh nặng, thiếu thuốc, bệnh nhân AIDS bắt buộc phải chuyển viện. Đến bệnh viện, nhiều người đành bỏ cuộc vì không có tiền chi trả viện phí. Tình hình cũng tương tự nếu bệnh nhân chuyển đến trung tâm y tế quận, huyện.
Còn ở Bệnh viện Da Liễu, ông Nguyễn Văn Thục, Phó Giám đốc bệnh viện cho biết, từ khi thành lập phòng tham vấn hỗ trợ vào tháng 11/2003, trung bình hằng tháng cũng chỉ tiếp đón số lượng khiêm tốn 30-40 người, trong khi điều kiện vật chất ở đây thuận lợi hơn nơi khác vì trực thuộc bệnh viện. Ông Thục không phủ nhận khó khăn hiện nay là thiếu nhân lực. Cả bộ phận chỉ có 10 bác sĩ rải rác ở các khoa, vừa chia ca trực tham vấn, xét nghiệm HIV, vừa đảm bảo công tác chuyên môn. Mỗi năm, bệnh viện cử 10 người đi đào tạo lớp tham vấn viên HIV/AIDS nhưng vẫn không đáp ứng đủ nhu cầu. "Cũng may yêu cầu điều trị AIDS hiện chưa cao, nhưng thời gian tới số lượt người tăng lên, bệnh viện lại luôn quá tải thì sẽ là sức ép lớn", ông Thục nói.
Đánh giá về tham vấn, xét nghiệm HIV, ông Lê Trường Giang, Phó Giám đốc Sở Y tế, Phó Chủ tịch thường trực Ủy ban phòng chống AIDS TP HCM thừa nhận, nhiều điểm hoạt động chưa hết công suất, chỉ đạt khoảng 50%. Tham vấn đúng chuẩn tối thiểu phải nửa tiếng và kéo dài tùy thuộc từng đối tượng, do đó mỗi buổi, tham vấn viên chỉ phục vụ được nhiều nhất 2, 3 người. Tuy vậy, ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của tư vấn: "Bắt đầu chưa đông khách, nhưng đây là bước chuẩn bị để triển khai các chương trình khác".
Ông Giang cũng cho rằng, muốn "hút" khách đến với các điểm tham vấn, xét nghiệm, hoạt động phòng chống HIV/AIDS phải có kinh phí đầu tư cho hệ thống chăm sóc chữa trị, nguồn là các dự án nước ngoài. Hiện tổng kinh phí từ trung ương và thành phố cấp cho Ủy ban phòng chống AIDS là 4 tỷ/năm, chỉ đủ trang trả hoạt động, không đủ trả lương cán bộ.
Kinh phí không đủ, nhân lực cho phòng chống AIDS luôn thiếu. Lực lượng làm việc chuyên nghiệp ăn lương mới chỉ 20 người, số còn lại lắp ghép từ bộ phận khác. Lương của tham vấn viên cũng chỉ xấp xỉ 1 triệu/tháng nên khó có người giỏi, gắn bó với nghề. Bên cạnh đó, mạng lưới tư vấn viên không thể có một sớm một chiều mà phải qua đào tạo, rèn luyện. "Mạng lưới cán bộ phải gấp 10, 100 lần mới tương xứng nhu cầu", ông Giang nói.
TP HCM đang triển khai dự án Quỹ toàn cầu và DFID trong phòng chống HIV/AIDS, tập trung vào điều trị chăm sóc bệnh nhân bằng thuốc đặc trị AIDS, thay vì chỉ tuyên truyền, dự phòng như trước đây. Dự kiến, trong năm nay thành phố sẽ có thêm các trung tâm tư vấn xét nghiệm tự nguyện giấu tên ở các quận 1, 4, 5, 6, Gò Vấp và Phú Nhuận, cấp thuốc đặc trị HIV cho bệnh nhân. Tuy nhiên, lãnh đạo Sở Y tế đang băn khoăn trong việc xây dựng mạng lưới cấp thuốc thông suốt từ thành phố xuống tận phường, xã, đảm bảo công bằng cho các đối tượng.
Địa chỉ tham vấn, xét nghiệm HIV/AIDS miễn phí giấu tên ở TP HCM:
1. Phòng tư vấn sức khỏe cộng đồng quận 2: 10/3 Lương Định Của, phường An Khánh. ĐT: 08 7403146
2. Phòng tư vấn sức khỏe cộng đồng quận 10: 475 A Cách mạng tháng Tám, phường 13. ĐT: 08 8620198
3. Trung tâm tham vấn hỗ trợ cộng đồng quận Bình Thạnh - ATS: 53 Vũ Tùng, phường 2. ĐT: 08 5107155 - 5107156
4. Trung tâm tham vấn hỗ trợ cộng đồng quận 8: 314 Âu Dương Lân, phường 3. ĐT: 08 8518038
5. Phòng tư vấn sức khỏe cộng đồng Bệnh viện Da Liễu: Số 2 Nguyễn Thông, phường 6, quận 3. ĐT: 08 9305995 (Ext.149)
6. Marie Stopes: 161 Trần Tuấn Khải, phường 5, quận 5. ĐT & Fax: 08 9236394
Lê Nhàn
|