Hiện nay trên các phương tiện truyền thông đều nói đến thuốc điều trị HIV giá rẻ. Đây là loại điều trị đặc hiệu dành cho những người có HIV nhiều năm sắp chuyển sang giai đoạn AIDS. Ngoài loại điều trị này ra, người có HIV còn có các loại điều trị khác, tùy thuộc vào tình trạng sức khoẻ hay ở giai đoạn nào của bệnh như:
1/ Điều trị phơi nhiễm: khi có nguy cơ bị lây nhiễm do các vật nhọn đâm gây rách da có chảy máu hay bị dịch tiết, máu bắn vào mắt (nhân viện y tế) hay có quan hệ tình dục không an toàn.... Thời gian điều trị tốt nhất là ngay từ những giờ đầu tiên (2-3 giờ sau tai nạn) và muộn nhất không quá 7 ngày. Tùy theo mức độ phơi nhiễm, có thể phối hợp 2 hay 3 loại thuốc thuốc kháng virus trong vòng 01 tháng. Việc điều trị này được coi như một trường hợp cấp cứu tại bệnh viện Bệnh Nhiết Đới, áp dụng cho mọi đối tượng..

2/ Điều trị phòng ngừa lây nhiễm từ mẹ sang con: dành cho thai phụ và trẻ mới sinh. Nếu phát hiện sớm lúc mang thai, người mẹ sẽ được điều trị ngắn hạn với hai loại thuốc Zidovudine (AZT)/Lamivudine (3TC) từ tuần thứ 34 của thai kỳ. Cách điều trị này sẽ giảm tỷ lệ lây truyền từ mẹ sang con từ 30% xuống còn 3 – 5%. Nếu phát hiện muộn vào lúc sanh, thai phụ sẽ được uống một liều Nevirapine duy nhất, muộn nhất là 4 giờ trước khi sanh. Cách này sẽ giảm tỷ lệ lây truyền từ mẹ sang con xuống còn 10 – 13%. Dù mẹ được chọn lựa cách nào thì con của họ cũng được uống một liều sirop Nevirapine 2mg/kg cân nặng trong vòng 48 giờ sau khi sinh.

3/ Điều trị hỗ trợ: không dùng thuốc mà bằng các biện pháp hỗ trợ khác như dinh dưỡng, thể dục, lối sống lành mạnh ... Áp dụng cho người có HIV ở giai đoạn không triệu chứng

4/ Điều trị nhiễm trùng cơ hội: Vào giai đoạn cận AIDS các nhiễm trùng cơ hội bắt đầu xuất hiện như nấm miệng, tiêu chảy, sốt, viêm phổi, lao ... Tùy theo loại nhiễm trùng cơ hội, người bệnh sẽ được điều trị tại các chuyên khoa như lao, da liễu ...

.5/ Điều trị cho trẻ em có HIV: .Bao gồm:

· Trẻ nhiễm HIV có triệu chứng lâm sàng theo phân loại A,B,C

· Trẻ có HIV có có suy giảm miễn dịch theo phân loại 2, 3 (phân loại dựa vào lympho CD4)

· Trẻ sinh ra từ mẹ có HIV(+) trong 6 tuần sau khi sinh, trong khi chờ làm chẩn đoán xác định

Đối với trẻ từ 0-6 tuần tuổi dùng siro Zidovudine. Hoặc phối hợp thuốc thuốc dành cho trẻ dưới 13 tuổi.

6/ Điều trị đặc hiệu HIV/AIDS: Được bắt đầu khi người bệnh có các nhiễm trùng cơ hội hoặc có số lượng lympho bào CD4<200/mm3 . Người bệnh được sử dụng các loại thuốc phối hợp kháng virus thuộc các nhóm Zidovudine (ZDV, AZT), Didanosine(ddI), Lamivudine (3TC), Neviparine (Viramune), Indinavir (crixivan), Delaviridine ... theo phác đồ điều trị phối hợp 2 hay 3 loại thuốc. Loại điều trị này tuy không trị hết bệnh, nhưng hạn chế sự phát triển của HIV, giúp người bệnh kéo dài tuổi thọ, cải thiện chất lượng sống cho người bệnh, mang lai sự lạc quan cho gia đình và giảm lây lan cho cộng đồng.... Để việc điều trị có hiệu quả cần lưu ý những điều sau:

· Đây là loại điều trị lâu dài, do vậy cần có sự hợp tác của người bệnh, cũng như người bệnh cần phải được tham vấn đầy đủ để hiểu rõ những lợi ích hoặc bất lợi của quá trình điều trị lâu dài này như chi phí tốn kém (nếu như cả hai vợ chồng muốn điều trị cùng lúc), thuốc có những phản ứng bất lợi như rối loạn tiêu hóa, ăn không ngon, nôn ói, dị ứng phát ban ngoài da, gây độc cho gan, thần kinh, gây dị dạng bào thai. ... Nếu dùng thêm các loại thuốc khác có thể làm giảm hiệu quả và tăng độc tính của thuốc điều trị HIV...

· Người bệnh cần tuân thủ chặt chẻ các chỉ định của thầy thuốc như uống thuốc đúng liều lượng, đầy đủ, không tự ý thay đổi thuốc hay ngưng thuốc, cần tái khám khi có các triệu chứng bất lợi...

Dung Lê

(Dựa theo tài liệu “Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị nhiễm HIV/AIDS của Bộ y tế).