Bộ Y tế vừa có quyết định cho phép sử dụng thí điểm thuốc hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy Cedemex trong quá trình cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng ở một số tỉnh, thành. Đây là thuốc hỗ trợ cai nghiện ma túy có nguồn gốc từ thảo dược được đánh giá có hiệu quả và tính an toàn cao, là sản phẩm của một đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước trong suốt hơn 10 năm qua của Viện Nghiên cứu điều trị các bệnh hiểm nghèo.
Thành tựu của một đề tài nghiên cứu
Từ năm 1995, trên cơ sở thực hiện đề tài khoa học (KH) cấp Nhà nước về nghiên cứu thuốc điều trị cắt cơn nghiện ma túy, các nhà KH của Viện Nghiên cứu điều trị các bệnh hiểm nghèo đã tiến hành nghiên cứu và bào chế thành công một loại thuốc có nguồn gốc thảo dược có tên gọi Cedemex.


Sau khi được thử nghiệm lâm sàng về tính an toàn và hiệu lực trên người nghiện ma túy tình nguyện, năm 2003, thuốc Cedemex đã được Hội đồng KH Nhà nước đánh giá “…có tính an toàn và hiệu lực trong hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy, bình ổn được nhiều triệu chứng của hội chứng cai, đặc biệt là 2 triệu chứng: thèm đói ma túy và dị cảm (dòi bò). So với thuốc an thần kinh, Cedemex có tác dụng tốt hơn…”. Từ những ưu điểm của thuốc Cedemex, để tìm hiểu cơ chế tác dụng của loại thuốc này trong hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy, Bộ KH&CN nước ta đã ký kết hợp tác với Bộ KH&CN Trung Quốc thực hiện đề tài : “Nghiên cứu cơ chế và bào chế tinh thuốc Cedemex” theo Nghị định thư khóa V từ 2004-2007.

Theo TS- BS Nguyễn Phú Kiều, Phó Chủ nhiệm đề tài cấp Nhà nước, Chủ nhiệm đề tài hợp tác KH theo Nghị định thư khóa V giữa Việt Nam và Trung Quốc về nghiên cứu cơ chế tác dụng của thuốc Cedemex trong hỗ trợ cai nghiện ma túy nhóm (Opiates), năm 2004, Cedemex đã được sử dụng thí điểm cho 200 bệnh nhân nghiện ma túy (nhóm Opiates) tại các Trung tâm Giáo dục lao động xã hội ở các tỉnh Hải Phòng, Hòa Bình, Lạng Sơn, Hưng Yên, Hà Nội, Phú Thọ…. Qua đánh giá của các cơ quan chức năng gồm Bộ Y tế, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho thấy hiệu quả thực tế của Cedemex trong hỗ trợ cắt cơn nghiện với tính an toàn cao.

Ngày 2-5-2008 vừa qua, được phép của Bộ KH&CN, Viện Nghiên cứu các bệnh hiểm nghèo đã tổ chức họp Hội đồng KH cấp cơ sở để nghiệm thu kết quả nghiên cứu của đề tài: “Nghiên cứu cơ chế và bào chế tinh thuốc Cedemex”. Hội đồng cũng đã đánh giá kết quả nghiên cứu cơ chế tác dụng của Cedemex trong cai nghiện ma túy ở mức phân tử, có thể ức chế các tế bào thần kinh chết; có khả năng đề kháng tính phụ thuộc tinh thần (khả năng chống tái nghiện tốt) và không gây nghiện…
TS-BS Nguyễn Phú Kiều cho biết, với kết quả ứng dụng trên thực tế và nghiên cứu cơ chế tác dụng ở mức phân tử trên thực nghiệm tại Trung Quốc, cho thấy thuốc Cedemex đã khắc phục được những nhược điểm của các loại thuốc cai nghiện ma túy đang lưu hành trên thị trường: có tính an toàn, không độc, không có tính gây nghiện, không gây tác dụng phụ ở liều sử dụng, thời gian cắt cơn nhanh (4 ngày) và bình ổn ngay triệu chứng thèm ma túy, thuốc dễ sử dụng, không cần hỗ trợ của các phương pháp cai nghiện khác, phục hồi sức khỏe nhanh…

Cần nghiên cứu khả năng chống tái nghiện

Tuy nhiên, khả năng chống tái nghiện của Cedemex chưa được khẳng định. Hội đồng KH nghiệm thu cấp cơ sở đã đề nghị với các cơ quan chức năng Nhà nước sớm tổ chức đề tài đánh giá khả năng chống tái nghiện của Cedemex trên thực tế, để nhanh chóng khẳng định khả năng chống tái nghiện của loại thuốc này.

Theo TS-BS Nguyễn Phú Kiều, trong tương lai gần, nếu dự án này được nghiệm thu mà kết quả trên lâm sàng phù hợp với nghiên cứu trên thực nghiệm ở mức phân tử về khả năng chống tái nghiện của Cedemex, thì Việt Nam sẽ là nước đầu tiên nghiên cứu thành công một loại thuốc có nguồn gốc thảo dược khắc phục được những tồn tại của các thuốc hỗ trợ cắt cơn nghiện như Methadone, hay như Natrexol đang thử nghiệm hoặc lưu hành trên thị trường.


Thực tế, trong năm 2007, các nhà KH của Viện Nghiên cứu điều trị các bệnh hiểm nghèo đã tiến hành nghiên cứu thăm dò khả năng chống tái nghiện của Cedemex trên một số người nghiên ma túy tình nguyện tại cộng đồng. Với phác đồ uống tổng cộng 120 viên Cedemex 500mg trong 4 ngày cộng với điều trị phục hồi các rối loạn chức năng như tâm thần, giảm trí nhớ và giảm tình dục đã cho kết quả khả quan. Sau 6 tháng qua kiểm tra bằng các test nhanh ma túy, phỏng vấn, điều tra môi trường xung quanh, gia đình đều cho biết kết quả tốt.

Ngày 31-7, Th.S Lưu Tiến Dũng, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Khoa học - Công nghệ Cơ quan đại diện phía Nam của Bộ KH&CN, cho biết trung tâm (31 Hàn Thuyên, quận 1, TPHCM) vừa được Viện Nghiên cứu điều trị các bệnh hiểm nghèo ủy quyền ký kết các hợp đồng hợp tác ứng dụng thuốc Cedemex. Trước mắt, theo quyết định của Bộ Y tế, thuốc hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy Cedemex được sử dụng thí điểm tại các tỉnh, thành gồm: Hà Nội, Hải Phòng, Hải Dương, Hưng Yên, TPHCM, Đồng Nai, Tiền Giang, Bến Tre.

Ngày 2-7-2008 vừa qua, Bộ Y tế đã có quyết định ban hành “Quy định tạm thời về việc sử dụng thí điểm thuốc hỗ trợ cắt cơn nghiện ma túy Cedemex trong quá trình cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng”. Theo đó, chủ tịch UBND xã phường, thị trấn ra quyết định thành lập Tổ công tác cai nghiện ma túy tại gia đình và cộng đồng đề giúp UBND cấp xã, trị trấn tổ chức việc cai nghiện ma túy.

Tổ công tác lập danh sách người nghiện ma túy có mong muốn và đơn đề nghị được sử dụng thuốc Cedemex trong quá trình cai nghiện gửi Phòng Y tế quận huyện để thông báo cho nhà sản xuất số lượng thuốc Cedemex cần cung ứng. Trước đó, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cũng đã có quyết định cấp số đăng ký lưu hành cho thuốc Cedemex trong các cơ sở cai nghiện ma túy.